Fundusze inwestycyjne nie gwarantują nam osiągnięcia zysku. To, czy zarobimy zależy od wielu czynników, m.in. od koniunktury na danym rynku oraz od umiejętności ludzi zarządzających funduszem. Fundusze wiążą się także z wysokimi kosztami, które musimy ponosić także wtedy, gdy fundusz przynosi stratę. Czy na funduszach zarabiają tylko TFI? Czy klienci także mogą zarobić?
Opłaty manipulacyjne
Pierwszy czynnik, który pomniejsza nasz potencjalny zysk to koszty związane z inwestowaniem w fundusze. W funduszach inwestycyjnych ponosimy dwa rodzaje opłat: opłaty manipulacyjne i opłaty za zarządzanie. Opłata manipulacyjna to prowizja przy nabyciu, zbyciu i konwersji jednostek uczestnictwa funduszu. Czasami może nam się udać uniknąć opłat manipulacyjnych, np. jeśli nabywamy fundusze przez internet z konta w mBanku (Supermarket Funduszy Inwestycyjnych) lub jeśli np. trafimy na promocję funduszu polegającą na zwolnieniu z opłat manipulacyjnych. Ogólnie można przyjąć, że opłaty manipulacyjne wynoszą od 0%-5,5% wpłacanej kwoty.
W większości funduszy prowizja przy nabyciu jest pobierana bezpośrednio przy zakupie poprzez odliczenie jej od wpłacanej kwoty. Potem następuje przeliczenie wpłaconych środków na jednostki uczestnictwa. Są one umownie nazywane jednostkami typu A. Niektóre fundusze prowadzą także sprzedaż jednostek typu B, w których prowizja pobierana jest przy ich umarzaniu, czyli podczas odsprzedaży. Występuje także forma pośrednia (typ C). W tym przypadku opłata jest podzielona na dwie części. Pierwsza pobierana jest przy zakupie, a więc na początku inwestycji, a pozostała na końcu przy umarzaniu jednostek. W niektórych funduszach ta druga część opłaty uzależniona jest od czasu, po jakim nastąpi umorzenie jednostek. Jest ona tym niższa, im dłuższy jest czas inwestycji. Stanowi to zachętę do inwestowania długoterminowego. Większość TFI stosuje zasadę, że im wyższa wpłata, tym niższa opłata dystrybucyjna.
Opłaty za zarządzanie
Oprócz opłat manipulacyjnych fundusze pobierają także opłatę za zarządzanie. Opłata ta jest pobierana każdego dnia w niewielkich promilach od całości masy danego funduszu i nawet jej nie zobaczymy, ponieważ wycena jednostek uczestnictwa podawana do publicznej wiadomości jest już po odliczeniu kosztów za zarządzanie. W ten sposób na faktyczną wycenę, wpływa nie tylko polityka inwestycyjna funduszu, ale również pobierane przez niego opłaty. W skali roku opłaty za zarządzanie wynoszą najczęściej do ok. 5 proc. Największe opłaty - 4-5 proc. - są w funduszach o największym ryzyku inwestycyjnym, czyli w funduszach akcji. W Europie opłaty te są średnio o połowę niższe. Najniższe opłaty są w funduszach o mniejszym ryzyku, czyli w funduszach pieniężnych i dłużnych - często nie przekraczają 1 proc.
Podatek Belki
Zyski z funduszy inwestycyjnych podlegają 19% podatkowi Belki. Podatku nie rozliczamy sami - zajmuje się tym TFI. Na nasze konto bankowe dostaniemy środki już po opodatkowaniu.
Wyniki funduszy
Mimo wysokich kosztów, nie mamy pewności, że cokolwiek zarobimy. W notowaniach TFI widzimy tylko przeszłość - wyniki historyczne. Nie mamy żadnej gwarancji, że fundusz, który najwięcej zarabiał w przeszłości przyniesie dla nas zyski, jeśli dziś wpłacimy do niego pieniądze. Przeszłe sukcesy mogą być odzwierciedleniem hossy panującej wtedy na danym rynku. Jeśli w przyszłości koniunktura się załamie, bardzo prawdopodobne jest, że my także poniesiemy stratę.
W 2011 r. hitem rynku funduszy inwestycyjnych były fundusze, które lokowały środki w polskich papierach dłużnych. Straty przyniosły za to wszystkie uniwersalne fundusze polskich akcji. Jednak pod koniec 2011r. nastąpił znaczący odpływ środków także z funduszy dłużnych. Klienci przechodzili na lokaty. Najlepsze lokaty gwarantują nawet 7,5 proc. w skali roku, podczas gdy średnia stopa zwrotu funduszy dłużnych wynosiła 5 proc.
Dlatego inwestując w fundusze, musimy być bardzo ostrożni. Decyzja o wyborze rodzaju funduszu i TFI musi być bardzo przemyślana. Musimy też na bieżąco śledzić wyniki funduszu, aby w razie potrzeby móc szybko wypłacić nasze środki i zminimalizować straty.
Notowania funduszy:
____________________________________________________________________
Jeśli chcesz dowiedzieć się więcej na temat funduszy inwestycyjnych, skorzystaj z kursu e-learningowego:
